کشاورزی هند نیازمند تحقیقات علمی و  استفاده از تکنولوژی ها به روز است  و بزرگترین مانع پیش روی تحقیق و توسعه در زمینه  کشاورزی، مخالفت های متعصبانه صاحب نظران وابسته به جناح های چپ و راست در خصوص تکنولوژی های نوین می باشد.

  در مبحث کنونی اصلاحات کشاورزی، یک جنبه بسیار مهم، که همان نقش تحقیق و توسعه در حمایت از نظام کشاورزی است، نادیده گرفته شده است. سوال اینجاست که اگر کشاورزان ایالات پنجاب، هاریانا و اُتّار پرادش غربی محصولات زراعی جایگزین گندم و برنج و یا هر دو را دراختیار داشتند که به همان میزان برایشان سودآور بود ، ایا باز هم  خود را به زحمت  انداخته و شرایط سخت دوران همه گیری کرونا  و  سرما ی هوا را متحمل می شدند؟ جواب این سوال بله می باشد. اغلب بحث و جدل های کنونی در خصوص حداقل مبلغ حمایتی، تقلیل بدهی های کوتاه مدت کشاورزان، کاهش ضرر و زیانهای پسا برداشت، نقل و انتقال نقدینگی برای پابرجا نگه داشتن زراعت کشاورزان خرده پا و اصلاحات بازاریابی می باشد. این درحالی است که توجه بسیار اندکی به کاهش نهادهای منابع طبیعی بالاخص آب و تحقیق و توسعه کشاورزی داده می شود.

کشورهای بسیاری از جمله هند که درگیر فقر پایدار هستند نیازمند استفاده اندک از نهاده های تولیدی  (منابع طبیعی و نهاده های پولی) و برداشت محصول بیشتر می باشند که این امر جز با علم و تکنولوژی میسر نمی شود. نهاده های کشاورزی  قابل ارزیابی با شرایط پولی ـ مالی  عبارتند از آبیاری، کاشت و برداشت، کودها، مواد شیمیایی کشاورزی و دانه ها. میزان بارندگی سالانه در هند به ۴۰۰۰ میلیارد متر مکعب می رسد که بیشتر مقدار آن در شرق این کشور به وقوع می پیوندد. به علاوه بیشترین حجم از این میزان بارش  در حدود ۱۰۰ ساعت، آن هم در طی بارش های سیل آسا رخ می دهد، که همین امر ذخیره و استفاده از آن برای مقاصد آبیاری اراضی کشاورزی را بحرانی و غیر ممکن می سازد. هند جز معدود کشورهایی است که حجم عظیمی از آب را صرف امور کشاورزی میکند، به گونه ای که سالیانه  از ۷۶۱ میلیارد  متر مکعب آب ۶۸۸ میلیارد متر مکعب یعنی۹۰.۲ درصد آن را صرف امور کشاورزی ، ۱۷ میلیارد متر مکعب یعنی ۱.۲ درصد آن را صرف امور صنعتی و مابقی را که حدود۵۶ میلیارد متر مکعب است  به مصارف شهری اختصاص می دهد. در مقایسه با چین که از ۵۹۸.۱ میلیارد متر مکعب آب حاصله، ۳۸۵.۲ میلیارد متر مکعب یعنی ۶۴.۴ درصد آن را صرف امور کشاورزی می نماید. با این وجود بهره وری زمین چین درغلات تولیدی ، به ازای هر واحد ، دو تا سه برابر بیش از هند می باشد. کل استهلاک منابع آب  زیرزمینی هند بر اساس برآوردهای حاصله از چاههای مورد بررسی(۲۰۱۶_۱۹۹۶) و اطلاعات رسیده از ماهواره (۲۰۱۶_۲۰۰۲) ۱۲۲ تا ۱۹۹ میلیارد متر مکعب  بوده است که از این میان بیشترین استهلاک و تقلیل مربوط به ایالات پنجاب، هاریانا و آندراپرادش غربی می باشد. با این حال چرا کشاورزان این ایالت همچنان بر کاشت و ادامه چرخه ی گندم ـ برنج پافشاری دارند؟ واقعیت این است که هیچ تحقیقی در زمینه کشاورزی و زراعت صراحتاً از آسیب های جدی ناشی از استفاده از غلات جایگزین با  سودآوری یکسان و  یا نظام کشاورزی بر نهاده های منابع طبیعی سخن نگفته است. بی شک گندم و برنج  و ذرت هیبریدی( ترکیبی) از سوداورترین غلات محسوب می شوند. سالها تحقیق در زمینه ی افزایش بازده و مقاومت محصول دربرابر آفت ها و بیماری ها با استفاده از  روش های ایجاد گونه ها مختلف و ترکیبی، این غلات را به غلات مقاوم و  پربازده تبدیل کرده است. ذرت می تواند جایگزینی برای برنج باشد با این حال، از ذرت به عنوان غذای احشام و ماکیان استفاده می شود. با توجه به پایین بودن قدرت خرید اقشار کم درآمد ، تقاضا  برای ذرت در هند بسیار کمتر از آسیای شرقی و غرب می باشد. من اغلب شنیده ام که طرفداران محیط زیست پیشنهاد جایگزینی برنج با غلات دانه درشت همچون ارزَن ها و ذرت های خوشه ای( سورگوم) داده اند. در حال حاضر مناطق خشک حاشیه ای هند به کشت این غلات اختصاص داده شده اند. با این حال بازده و محصول این غلات در مقایسه با غلاتی همچون برنج و گندم، حتی با پشتوانه های حمایتی همچون آبیاری قابل مقایسه  نمی باشد. عدم  وجود تحقیق و توسعه های جدی در خصوص این غلات علت پایین بودن پتانسیل تولید و ضرر و زیانهای ناشی از آفت ها و بیماری ها می باشد. با این شرایط تنها غلات غله ای و دانه های روغنی باقی می مانند. در سال ۲۰۱۷-۲۰۱۸ هند به ارزش ۷۶۰ میلیارد روپیه ، روغن خوراکی وارد کرد. این درحالی است که دانه های روغنی  همچون خردل و سویا و بادام زمینی به وفور در هند کشت می شوند. سویا و بادام زمینی غلاتی هستند که نیتروژن خود را بازسازی می کنند. هر سه این غلات علاوه بر اینکه دانه های روغنی محسوب می شوند منبع غنی از پروتئین بوده و به عنوان خوراک  احشام و ماکیان هم مصرف می شوند. متاسفانه محصول این غلات  در هند رو به کاهش بوده و به ازای هر هکتار ۱.۱ تن  می باشد که از میانگین جهانی کمتر می باشد.حتی اگر این غلات در سه ایالت پنجاب،هاریانا و اتار پرادش غربی کشت شوند بیماری ها و آفت های کشاورزی تاثیر منفی در تولید و افزایش محصول خواهند داشت. در علوم زیستی تکاملی، از فعل و انفعالات میان آفت های کشاورزی / بیماری ها و میزبان آنها در سطح ترانهاده ها( ژن ) و اندامگان( موجود زنده) به جنگ تسلیحاتی نام برده می شود. میزبان در مقابل بیماری / آفت ها حالت دفاعی به خود می گیرد در این حالت فشار انتخاب قوی( فشار انتخاب به عوامل خارجی گفته می شود که توانایی یک موجود برای بقا در یک محیط را تحت تاثیر قرار می دهند) برای ایجاد مکانیسمی علیه حالت دفاعی میزبان شکل می گیرد. غلات نیز همانند بشر که در برابر بیماری ها و آفت ها آسیب پذیر می باشند، دشمنانی همچون باکتری ها، ویروسها، قارچها ، اوامیستها، نماتودها(نوعی کرم)، حشرات ، علف خواران ، علف های هرز و حتی گیاهان انگلی، دارند. یک راه  برای غلبه بر بیماری ها این است که اجازه  دهیم روند غریزی و دفاعی به راه خود ادامه دهد، روش دیگر که نمادی از وجه بشری است، اندوختن و کسب دانش می باشد. آفت ها و بیماری ها در زمینه ی کشاورزی را می توان به واسطه ی محصولات شیمیایی ـ برای بهبود کمی و کیفی محصولات کشاورزی مورد استفاده قرار می گیرند ـ و یا روش های ژنتیکی تحت کنترل درآورد. میزان استفاده از آفت کش ها در سطح جهانی از ۲.۴ میلیون تن  در سال ۱۹۹۰ به  ۴ میلیون تن در سال ۲۰۱۱ رسیده است که رشدی مداوم را نشانگر است و ستخت شدگی این منحنی، بیانگر استفاده از  نسل جدید مولکولهای است که در مقدار کم آثار چشم  گیری از خود برجای می گذارند. تحقیقی در سطح جهانی و در کانون های امنیت غذایی  در خصوص پنج غله ی پر کاربرد صورت گرفت که نشان داد که آفت ها در ضرر و زیانهای مربوط به غلات _برای مثال ۲۱.۵ درصد در گندم، ۲۰ درصد در برنج، ۲۲.۵ درصد در ذرت، ۱۷.۵ درصد در سیب زمینی و ۲۱.۴ درصد در سویا ۲۱.۴ درصد _ نقش اساسی دارند. ضرر و زیانها در مناطقی که بهره وری کم دارند بیشتر است چرا که کشاورزان نمی توانند از پس هزینه های مربوط به آفت کش ها برآیند. هند یکی از کشورهایی که به میزان بسیار اندک از آفت کش ها استفاده می کند. در ادامه میزان مصرف  آفت کش ها در مناطق مختلف جهان در سال ۲۰۱۴ را می بینید ( به ازای کیلوگرم در هر هکتار): آفریقا: ۰.۳۰ ، هند۰.۳۶ ، کشوهای اروپایی ۳.۰۹، چین ۱۴.۸۲ و ژاپن ۱۵.۹۳ . از سال ۲۰۰۳ تا ۲۰۱۴ میلادی تحقیقی با وسعت کل هند در جهت براورد تاثیر علف های هرز بر میزان ضرر و زیان محصولات کشاورزی صورت گرفت که نشان داد ۱۰ تا ۳۶ درصد از ضرر و زیان ها مربوط به محصولات کشاورزی  نشات گرفته از وجود علف های هرز می باشد که در این میان غلات همچون سویا و بادام زمینی بیشترین میزان ضرر و زیان _بیش از ۳۰ درصد _ را داشتند. میزان این نوع ضرر و زیانها در هند ، سالیانه به ۸۰۰ میلیارد  میرسد. برای مقابله با افت های کشاورزی، باید از روش های پرورش گیاهان بهره جست .  تکنولوژی انقلاب سبز بر مبنای استفاده موثر از پلاسم زایشی و گزینش های مستدل فنوتیپی(خصوصیات قابل مشاهده یا صفت یک جاندار است. مانند خصوصیات بیوشیمیایی یا فیزیولوژیکی. فنوتیپ از بیان ژنهای یک ارگانیسم و همچنین تأثیر عوامل زیست‌محیطی و تعامل بین این دو نتیجه می‌شود) بوده است. تکامل و توسعه شگفت آور در علوم زیستی مولکولی در اوایل نیمه ی دوم قرن بیستم میلادی و ترجمان انها به DNA  باز ترکیب شده از دهه ی ۱۹۷۰ میلادی تا کنون فرصت های تازه و بی نظیری برای توسعه  ژنتیک غلات فراهم نمونه است به گونه ای که از سال ۲۰۰۰ تا کنون ژنوم غلات پرمصرف توالی  یابی شده اند. البته تلاش هند در هر سه این نواحی  ناکافی و نامناسب می باشد. در حال حاضر یک ناتوانی واقعی در مهندسی ژنتیک و تکنولوژی های تغییر ژن وجود دارد و ان اینکه سرمایه گذاری ها در زمینه  تحقیق و توسعه بسیار ناچیز می باشد به گونه ای که طی ۲۰ سال اخیر، هند چیزی حدود ۰.۷ تا ۰.۸ درصد از تولید ناخالص داخلی خود را صرف تحقیق و توسعه نموده است که این مقدار نسبت به هزینه های تحقیقاتی و توسعه ای کشورهای در حال توسعه و کشورهای آسیایی که رشد اقتصادی چشم گیری دارد ، بسیار ناچیز می باشد البته شایان ذکر است که مشکلات ساختاری جدی از جمله کمبود نیروی انسانی کارآمد و ضعف در سیاست شفاف سازی وجود دارند. با این حال بزرگترین مانع بر سر راه تحقیق و توسعه، مخالفت های متعصبانه نسبت به تکنولوژی های نوین از سوی جناح های چپ و راست می باشد. شاید بحران کنونی منجر به  احساس نیاز بیش از پیش به تحقیق و توسعه های حمایت شده از سوی عموم در زمینه ی کشاورزی گردد.

توضیح: هندوستان از تولید کنندگان بزرگ کشاورزی در سطح جهان است. کشاورزی و بخش‌های وابسته به آن مانند جنگل‌داری، بهره‌برداری از جنگل و ماهی‌گیری تشکیل دهنده بیش از ۶/۱۸٪ از تولیدات خالص داخلی هند در سال ۲۰۰۵ بودند و بیش از ۶۰٪ از نیروی کار کشور در این بخش مشغول بودند. با وجود کاهش مداوم سهم این بخش در تولیدات خالص داخلی هند، کشاورزی کماکان بزرگ‌ترین بخش اقتصادی هند است و نقشی بسیار مهم در توسعهِ اجتماعی-اقتصادی این کشور دارد. بازده کشاورزی هند در واحد سطح از سال ۱۹۵۰ افزایش داشته‌است که دلیل آن تأکید ویژه بر کشاورزی در برنامه‌های پنج‌ساله هند و پیشرفت پی در پی در آبیاری، فناوری، استفاده از راهکارهای کشاورزی مدرن و تأمین اعتبار و یارانه‌های کشاورزی از زمان انقلاب سبز در هند بوده‌است.